Τι ορίζουμε ως χρόνια νεφρική ανεπάρκεια 
Με τον όρο Χρόνια Νεφρική Νόσο (ΧΝΝ), ή αλλιώς Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια, ορίζουμε την μείωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (GFR<60ml/min/1,73 m²) για ένα χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 3 μηνών. Η νεφρική λειτουργία, GFR, είναι μία μετρήσιμη λειτουργία των νεφρών, όπου σε έναν πολύπλοκο λογαριθμικό τύπο (CKD-EPI, MDRD) τοποθετούνται στοιχεία του ασθενή όπως η συγκέντρωση κρεατινίνης στον ορό του αίματος, η ηλικία, το φύλο, η φυλή. Η νεφρολογική κοινότητα έχει κατηγοριοποιήσει την νεφρική νόσο σύμφωνα με τον ρυθμό της σπειραματικής διήθησης (GFR). Ένα GFR<60ml/min/1,73 m² (στάδιο III) αντανακλά την απώλεια τουλάχιστον του 50% της νεφρικής λειτουργίας και σχετίζεται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο οξείας νεφρικής βλάβης (και επομένως την ταχύτερη εξέλιξη της νόσου), καρδιαγγειακών συμβαμάτων, θνητότητας κοκ.
Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Τα στοιχεία τα οποία συλλέγονται από τα ιατρικά μητρώα παγκοσμίως δείχνουν μεγάλη αύξηση της μέσης συχνότητας εμφάνισης της XΝΝ. Περισσότερα από το 25% – 30% των ατόμων ηλικίας 65 έως 74 ετών έχουν ένα GFR<60ml/min/1,73 m² (1 στους 5 άνδρες και 1 στις 4 γυναίκες). Μάλιστα 1 στους 2 ανθρώπους άνω των 75 ετών πάσχει σε κάποιο βαθμό από την νόσο. Αυτό σημαίνει ότι γύρω στους 1.000.000 Έλληνες εμφανίζουν προβλήματα με τους νεφρούς, ενώ σε ποσοστό 10% (δηλ. σε 100.000 άτομα) τα προβλήματα αυτά είναι αρκετά σοβαρά. Στην Αμερική εκτιμάται ότι 20 εκατομμύρια άνθρωποι δηλαδή το 11% του πληθυσμού πάσχουν από ΧΝΝ (στάδιο I έως ΙV). Ήδη, σε αυτούς τους ασθενείς και με αυτό το στάδιο της νεφρικής λειτουργίας θα πρέπει να προσαρμόζονται οι δόσεις των φαρμάκων τους.
Παράγοντες κινδύνου
Η υπέρταση, η λευκωματουρία, το άρρεν φύλο, η παχυσαρκία, η δυσλιπιδαιμία, η υπερουριχαιμία, το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, τα αυτοάνοασα νοσήματα, ασθενείς με HIV, η νεφρολιθίαση, η απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος (πχ. υπερτροφία προστάτη) αποτελούν μεταξύ άλλων παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη και εξέλιξη της νεφρικής νόσου.
Γιατί στο Νεφρολόγο
Η πρώιμη παραπομπή σε νεφρολόγο στα αρχικά στάδια νεφρικής ανεπάρκειας και η έγκαιρη ανίχνευση των παραγόντων κινδύνου επιτρέπουν την καλύτερη πρόληψη, επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου και εν τέλει την θεραπεία. Πάντως, είναι ευρέως αποδεκτό ότι τόσο η μείωση του GFR (δηλ. η νεφρική ανεπάρκεια) όσο και παρουσία λευκώματος στα ούρα (λευκωματουρία) αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου και θανάτου.
Ο μειωμένος ρυθμός σπειραματικής διήθησης (GFR) σχετίζεται με επιπλοκές σε όλα σχεδόν τα όργανα. Σε γενικές γραμμές, η βαρύτητα των επιπλοκών αυτών αυξάνεται καθώς το επίπεδο του GFR μειώνεται. Μεταξύ των πιο σοβαρών επιπλοκών είναι η υπέρταση, η καρδιαγγειακή νόσος, η υπερλιπιδαιμία, η αναιμία, η υποθρεψία (κακή διατροφή) και οι διαταραχές στα οστά.
Για αυτό το λόγο ασθενείς με τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να ελέγχουν συχνά την νεφρική λειτουργία. Ο επιπολασμός της υπέρτασης, για παράδειγμα, στους ασθενείς με νεφρική νόσο σταδίου IV είναι μεγαλύτερος από 80% και χρήζει φαρμακευτικής αντιμετώπισης, αφού υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι επιταχύνει την εξέλιξη της νόσου. Οι ασθενείς πρέπει να μάθουν να ισορροπούν ανάμεσα στην πρόσληψη πρωτεϊνών, θερμίδων και των άλλων θρεπτικών συστατικών με ταυτόχρονη αλλαγή του τρόπου ζωής (διακοπή του καπνίσματος, άσκηση κοκ). Η αυτοδιαχείριση αποτελεί μέρος της εκπαίδευσης και αναγνωρίζει τον κεντρικό ρόλο που παίζουν οι ασθενείς στην θωράκιση της υγείας τους για την επιτυχή διαχείριση της νόσου. Τέλος, οι ασθενείς και οι νεφρολόγοι θα πρέπει να συνεργάζονται για την επίλυση προβλημάτων και συμπεριφοράς που προκύπτουν κατά την διάρκεια της νόσου.
Τι ορίζουμε ως Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια
