Βιοψία Νεφρού
Η διαδερμική βιοψία νεφρού περιγράφεται για πρώτη φορά το 1951 από τους Iversen και Brun και αποτελεί την εξέταση εκλογής, “gold standard”, για τη διάγνωση, πρόγνωση και θεραπεία πολλών νεφρικών νοσημάτων. Κατά την εξέταση της ελάχιστα αυτής επεμβατικής διαδικασίας, θα ληφθεί κομμάτι ιστού από το νεφρικό παρέγχυμα το οποίο και θα εξεταστεί στο μικροσκόπιο (οπτικό, ηλεκτρονικό, ανοσοθφορισμός κοκ). Η ιστολογική εξέταση του δείγματος θα δώσει επίσης απαντήσεις για την ενεργότητα ή/και τη χρονιότητα του νεφρικού νοσήματος, καθοδηγώντας έτσι την θεραπευτική προσέγγιση. Πρόσφατες μελέτες αναδεικνύουν την αναγκαιότητα μιας βιοψίας νεφρού, αφού σε ποσοστό 50% η διάγνωση είναι διαφορετική από την αρχική υπόθεση εργασίας και τα κλινικο-εργαστηριακά ευρήματα, οδηγώντας πολλές φορές και σε τροποποιήσεις του αρχικού θεραπευτικού σχήματος στο 30% – 50% των περιπτώσεων.
Κριτήρια Διενέργειας Βιοψίας Νεφρού
Ωστόσο, λόγω της επεμβατικής διαδικασίας και των όποιων κινδύνων απορρέουν από αυτή θα πρέπει να πληρούνται κάποια κριτήρια όπως:
(1) Να απαιτείται η βιοψία νεφρού για διάγνωση ή για παροχή πληροφοριών που να καθοδηγούν την θεραπεία, μιας και δεν υπάρχει ΜΙΑ θεραπεία για ΟΛΕΣ τις νεφρικές παθήσεις.
(2) Η φυσική εξέλιξη αυτών των νοσημάτων να σχετίζεται με σημαντική νοσηρότητα και/ή θνησιμότητα και να μπορεί να βελτιωθεί ή ανακοπεί με τη θεραπεία. Εάν η εξέλιξη αυτών των νοσημάτων είναι προδιαγεγραμμένη και δεν αλλάζει με την θεραπεία, τότε δεν κρίνεται απαραίτητη η βιοψία.
(3) Τέλος, ο κίνδυνος της όλης διαδικασίας ή οι όποιες παρενέργειες προκύψουν από την θεραπευτική αγωγή να είναι αποδεκτές με την τρέχουσα κλινική κατάσταση του ασθενή. Εν κατακλείδι είναι πολύ σημαντική η συμβολή των νεφρολόγων ως προς το ποιοι ασθενείς θα επωφεληθούν ή όχι από μια βιοψία νεφρού.
Ενδείξεις Βιοψίας Νεφρού
Μερικές από τις ενδείξεις για βιοψία νεφρού αποτελούν οι κάτωθι καταστάσεις:
● Νεφρωσικό σύνδρομο στους ενήλικες (IgA νεφροπάθεια, εστιακή τμηματική σπειραματοσκλήρυνση, μεμβρανώδη σπειραματοπάθεια, μεμβρανουπερπλαστικές σπειραματονεφρίτιδες, νόσο ελαχίστων αλλοιώσεων κοκ) και υπό προϋποθέσεις στα παιδία
● Οξεία νεφρική βλάβη για την οποία δεν υπάρχει αίτιο από τον κλινικό ή / και παρακλινικό έλεγχο
● Συστηματικά νοσήματα με νεφρική προσβολή (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, σκληρόδερμα, αγγειίτιδες κοκ)
● Μη νεφρωσικού εύρους λευκωματουρία (>1gr και υπό προϋποθέσεις)
● Μικροσκοπική αιματουρία σπειραματικής προέλευσης (υπό προϋποθέσεις)
● Χρόνια νεφρική νόσος για την οποία δεν υπάρχει προφανές αίτιο
● Κληρονομούμενα νεφρικά νοσήματα (s. Alport, s. Fabry, νόσος λεπτής βασικής μεμβράνης)
Αντενδείξεις Βιοψίας Νεφρού
Μερικές από τις αντενδείξεις για βιοψία νεφρού αποτελούν οι παρακάτω καταστάσεις:
● Μικρό μέγεθος νεφρών (ρικνοί νεφροί) ή τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας
● Πολλαπλές νεφρικές κύστεις άμφω
● Υδρονέφρωση
● Λοιμώξεις ανώτερου ουροποιητικού (οξεία πυελονεφρίτιδα, περινεφρικά αποστήματα κοκ)
● Μη ελεγμένη υπέρταση (<150/95 mmHg), παρά την όποια φαρμακευτική αγωγή
● Μη διορθώσιμη αιμορραγική διάθεση (PT>1.2 ή/και APTT>1.2 σε σχέση με το χρόνο του μάρτυρα), προσφάτου ενάρξεως φαρμακευτική αγωγή με αντιαιμοπεταλιακούς ή αντιπηκτικούς παράγοντες, σοβαρού βαθμού θρομβοπενία (PLTs< 100.000/μL)
● Νοσογόνος παχυσαρκία
● Επίκτητος ή Συγγενής Μονόνεφρος. Αν και τα ποσοστά επιπλοκών σε αυτούς τους ασθενείς φαίνεται να μην είναι υψηλότερα σε σχέση με τους ασθενείς που έχουν δύο νεφρούς, η παρουσία μιας μείζονος επιπλοκής μπορεί να αποδειχτεί καταστροφική. Η βιοψία στο μονόνεφρο ασθενή δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως απόλυτη αντένδειξη, αλλά ως μέσο για τη διάγνωση συστηματικών νοσημάτων που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενή (systemic and life-threatening disease)
Επιπλοκές Βιοψίας Νεφρού
Οι επιπλοκές από μια διαδερμική βιοψία νεφρού χωρίζονται σε ελάσσονες και μείζονες.
Ελάσσονες Επιπλοκές
● Μακροσκοπική αιματουρία (3.5%)
● Παρουσία υποκάψιου αιματώματος στον υπέρηχο ή στην αξονική τομογραφία (60% – 90%)
Μείζονες Επιπλοκές
● Ανάγκη για μετάγγιση (0.9%)
● Νεφρεκτομή (0.01%)
● Απόφραξη ουροποιητικού (0.3%)
● Θάνατος (0.02%)
Πρωτόκολλο Βιοψίας Νεφρού
Είναι κοινή πρακτική πριν τη βιοψία νεφρού να διενεργείται ένας υπερηχογραφικός έλεγχος νεφρών και ένας πλήρης αιματολογικός και βιοχημικός έλεγχος (συμπεριλαμβανομένου και των δεικτών της πήξης και μιας καλλιέργειας ούρων). Φάρμακα τα οποία αυξάνουν το κίνδυνο αιμορραγίας (αντιπηκτικά, αντιαιμοπεταλιακά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη) θα πρέπει, όπου είναι δυνατό, να διακόπτονται 5 -7 ημέρες πριν την εξέταση. Ασθενείς που χρήζουν χρόνια αντιπηκτική αγωγή με βαρφαρίνη ή χαμηλού μοριακού βάρους ηπαρίνη μπορούν να υποβληθούν σε βιοψία νεφρού με σχετική ασφάλεια με τη χορήγηση ηπαρίνης υψηλού μοριακού βάρους. Ο ασθενής μετά την εξέταση πρέπει να παραμείνει κλινήρης για 12 – 24 ώρες, προς αποφυγή κάποιου επεισοδίου αιμορραγίας ή μεγάλου αιματώματος. Πριν την έξοδο του από το νοσοκομείο επαναλαμβάνεται συνήθως ένας νέος υπερηχογραφικός έλεγχος νεφρών και επαναπροσδιορισμός του αιματοκρίτη.
